Jednym z najczęściej zadawanych pytań jakie otrzymuję, gdy mówię, że jestem psychodietetykiem, jest nieśmiałe: Czyli… właściwie co takiego robisz? I nie ma w tym pytaniu niczego dziwnego! Psychodietetyka jest na tyle młodą dziedziną wiedzy, że sami specjaliści często różnie ją definiują.
Zacznijmy zatem od wyjaśnienia czym zajmuje się psychodietetyka. Przytoczę w tym celu definicję dr Anny Januszewicz z Instytutu Psychodietetyki:
Psychodietetyka to dziedzina łącząca wiedzę medyczną dotyczącą diet i zdrowia z wiedzą psychologiczną. Dzięki takiemu multidyscyplinarnemu podejściu do problemu zachowań zdrowotnych różni specjaliści współpracując ze sobą są w stanie skuteczniej pomagać ludziom w zmianie stylu życia, która służy poprawie zdrowia, samopoczucia i wyglądu.
Kim jest psychodietetyk?
Najczęściej psychodietetykiem zostaje psycholog bądź dietetyk, którzy ukończyli dodatkowe szkolenia lub studia podyplomowe z psychodietetyki. Może być to także absolwent obu wskazanych kierunków –dietetyki i psychologii. Zdarza się, że podyplomowe studia z tej dziedziny kończą lekarze czy inni przedstawiciele zawodów medycznych. Nie ma oficjalnego, złotego standardu pracy psychodietetyka, dlatego też każdy z wymienionych specjalistów może pracować nieco inaczej.
Dietetyk ze specjalnością z psychodietetyki będzie miał większą wiedzę żywieniową niż psycholog. W porównaniu jednak do standardowej dietetycznej usługi, uwzględnia więcej psychologicznych aspektów pracy z pacjentem, pracuje nad procesami motywacji do zmiany, pomaga w budowaniu zdrowych nawyków żywieniowych, wytyczając realne cele z pacjentem i wzmacniając jego poczucie własnej wartości. Ma kompetencje do układania planów żywieniowych (jadłospisów), lecz często pracuje w oparciu o bardziej elastyczne metody, na przykład dzienniczek żywieniowy. Podejmuje się współpracy z osobami borykającymi się z problemami: nadmiernej masy ciała, chorób dietozależnych, zaburzeniami odżywiania.
Psycholog psychodietetyk, w porównaniu do dietetyka, może kłaść większy nacisk na pracę w oparciu o sferę emocji i przekonań, diagnozuje trudności w relacji umysł-jedzenie, posiada kompetencje w zakresie identyfikowania mechanizmów psychologicznych mogących utrudniać pacjentowi osiągnięcie celu oraz dysponuje większą wiedzą z dziedziny psychopatologii, dzięki czemu może współpracować nie tylko z osobami z zaburzeniami odżywiania, ale też z współwystępującymi zaburzeniami nastroju czy zaburzeniami osobowości. Psycholog psychodietetyk wspiera pacjenta w procesie zmiany i wspólnie z nim wypracowuje metody zapobiegające powrotom do starych nawyków żywieniowych. Dysponuje wiedzą z zakresu ogólnych zasad prawidłowego odżywiania się i zdrowego stylu życia, nie powinien jednak proponować bilansowania jadłospisu, szczególnie przy towarzyszących chorobach somatycznych. Wbrew powszechnym przekonaniom, nie pracuje jedynie z osobami z zaburzeniami odżywiania, ale z każdym, kto – mimo posiadanej wiedzy żywieniowej – nie potrafi wprowadzić zmian w swoim stylu życia.
To, co łączy psychodietetyków, to holistyczne podejście do diety, stylu życia i zdrowia psychofizycznego.
Podsumowanie: Z jakimi trudnościami można zgłosić się do psychodietetyka?
- doświadczenie nieudanych prób zmiany swoich nawyków żywieniowych i stylu życia,
- planowanie racjonalnego sposobu odżywiania się,
- zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, kompulsywne objadanie się, i inne),
- nadwaga i otyłość,
- choroby dietozależne (insulinooporność, cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe),
- choroby autoimmunologiczne,
- zaburzenia endokrynologiczne (PCOS, niedoczynność tarczycy),
- inne zaburzenia psychiczne, które mogą wpływać na problemy z masą ciała i zdrowym odżywianiem (np. zaburzenia nastroju)